“Een interview met Isjed van stichting Veilige Haven”

“Veel moslimhomo’s lopen vast in hun leven”

Stel, je bent jong, moslim en homo. Maar je weet niet met wie je er over kunt praten. Dan kun je bij Veilige Haven terecht voor een luisterend oor en advies.

Het is niet makkelijk om homo en moslim te zijn en dat te moeten verzwijgen. ‘Veel moslimhomo’s lopen op een gegeven moment vast in het leven’, zegt Isjed Hussain, hulpverlener bij Veilige Haven van de Schorer Stichting. Vorig jaar had hij rond de zeventig cliënten waarvan er ongeveer vijftig een moslim zijn. Zowel jongens als meiden van rond de 20 jaar of ouder. ‘Ze kampen met verschillende klachten zoals moeheid, slecht slapen, zich slecht kunnen concentreren op het werk of op school en willen met iemand praten over hun situatie.’

Hoe word je onafhankelijk?

‘Isjeds cliënten van Veilige Haven zoeken vaak letterlijk een luisterend oor. ‘Ze willen weten hoe ze een goede relatie kunnen onderhouden met hun familie terwijl ze wel trouw zijn aan zichzelf. Eigenlijk proberen ze iedereen tevreden te houden, wat hen op kan breken. Maar ze komen ook naar Veilige Haven toe voor praktisch advies. ‘Een andere veelvoorkomende vraag is waar ze mensen kunnen ontmoeten die in dezelfde situatie zitten. Sommigen hebben aan niemand verteld dat ze homo zijn en zitten in een moeilijk parket. Het komt zelfs voor dat ze in een homovijandige omgeving zitten.’ Isjed merkt dat jongeren tijdens hun studie wel kunnen leven met het besef dat ze homo zijn. Ze weten alleen niet hoe ze daarna verder moeten. ‘Veel jongeren die studeren aan het mbo of hbo vragen zich af hoe het verder moet als ze over een paar jaar klaar zijn met studeren. Ouders en familieleden verwachten toch dat ze uiteindelijk gaan trouwen en kinderen gaan krijgen.’ Hun onderliggende vraag is soms: ‘Hoe kan ik onafhankelijk(er) worden?’

Persoonlijke hulp

Bij Veilige Haven kijken de hulpverleners altijd naar de persoonlijke situatie van een cliënt en geven praktische adviezen. Stel dat iemand op het mbo zit en naar het hbo wil, zullen ze hem of haar aanraden om eventueel op kamers te gaan. Misschien zelfs in een andere stad, om iets meer vrijheid te hebben. Er zijn natuurlijk ook andere manieren om onafhankelijk(er) te worden en invulling te geven aan homoseksuele gevoelens. ‘Maar’, benadrukt Isjed, ‘we kijken altijd naar wat de cliënt wil. Cliënten weten zelf het beste wat ze willen, onze taak is om ze daarbij te steunen.’Het kan ook zijn dat mensen lotgenoten willen ontmoeten, of juist concrete hulp willen van een psycholoog, maatschappelijk werker of andere professional. Veilige Haven zorgt voor de juiste, persoonlijke en veilige hulp.

Wel of geen coming out?

Vaak hebben de cliënten van Isjed al geaccepteerd dat ze homo zijn. Officieel uit de kast komen willen ze liever niet. ‘Van de vijftig moslim cliënten was er maar een enkeling die dat wilde. Misschien zou een deel liever wel eerlijk zijn naar de familie, maar de gedachte dat ze de familie schaden is sterker dan de eigen behoefte.’ Sterker nog, volgens hulpverleners met een islamitische achtergrond levert een publiekelijke coming out vaak meer problemen op dan winst. Iets wat hopelijk in de nabije toekomst verandert. Bij Veilige Haven legt men niet de nadruk op een coming-out, maar veel meer op het versterken van de cliënten en ze helpen met het vinden van een geschikte manier om met hun gevoelens om te gaan en daar uiting aan te geven.

Geweld tegen homo’s

Bij Schorer kloppen ook moslimhomo’s aan die te maken hebben met geweld en intimidatie vanuit de omgeving omdat familieleden het hebben ontdekt. ‘Het kan gaan om lichamelijk geweld of psychisch geweld.’ Ook komt het volgens Isjed voor dat cliënten door de familie heel erg worden beperkt in hun bewegingsvrijheid of te maken hebben met dagelijks geweld. Bij sommige homo’s is de situatie zo bedreigend dat ze zo snel mogelijk weg moeten uit huis. Veilige Haven helpt deze jongeren bij het vinden van een veilig onderkomen.

Homoseksualiteit en religie

Isjed krijgt amper vragen over de combinatie tussen islam en homoseksualiteit. Ze zijn én gelovig én homoseksueel. ‘Veel moslimhomo’s weten zelf hoe ze die twee kunnen combineren. Ze willen zichzelf kunnen zijn. Homoseksualiteit is geen keuze, want dan zouden veel moslimhomo’s en misschien ook wel homo’s in het algemeen, ervoor kiezen om hetero te zijn.’ De islam kan zelfs een krachtbron zijn voor moslimhomo’s. Een goed voorbeeld daarvan is de roze imam uit Zuid-Afrika die zowel homo als imam is en laat zien dat die twee samen kunnen gaan. ‘Het kan ook fijn zijn als je erkenning krijgt vanuit je eigen religie.’